Καιροσκόπος

1. ο άνθρωπος που χωρίς να δεσμεύεται από αρχές καιροφυλακτεί και αρπάζει οποιαδήποτε ευκαιρία του προσφέρεται και έτσι συχνά αλλάζει στρατόπεδο, πολιτική τοποθέτηση, φίλους, συμμάχους κ.λπ.

Ο όρος Καιροσκοπισμός, ή οπορτουνισμός (οππορτουνισμός), εκ του αγγλικού όρου, είναι κοινωνικός και περισσότερο πολιτικός όρος που σχετίζεται με περιστάσεις και όχι με τον μετεωρολογικό καιρό. Με τη χρήση του όρου αυτού χαρακτηρίζεται κυρίως σκωπτικά η τακτική των πολιτικών κομμάτων κατά την οποία, στη πράξη, ακολουθείται κάποια υπέρ του δέοντος προσαρμογή, ή αναπροσαρμογή θέσεων επί των θεωρητικών αρχών τους κατά αναφυόμενες περιστάσεις, σε βάρος πάντα των πάγιων ιδεολογιών τους.
Ειδικότερα η χρήση της έννοιας αυτής υπερβαίνει σε βαθμό ή ξεφεύγει από τη λελογισμένη, ή καλώς εννοούμενη, (και πολλές φορές απαραίτητη), προσαρμογή στην αντικειμενική πραγματικότητα, υπέρ των αρχών. Με τον καιροσκοπισμό συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, υποδουλώνεται η ιδεολογία έναντι κάποιας σκοπιμότητας, σε βάρος των πάγιων αρχών.
Γενικότερα όμως ο καιροσκοπισμός απαντάται ως συνειδητή συμπεριφορά και από πρόσωπα, ομάδες και οργανώσεις σε όλους σχεδόν τους χώρους μιας κοινωνίας. Αυτό έχει ως συνέπεια η συμπεριφορά αυτή να εξετάζεται ιδιαίτερα εκτός από την πολιτική και από την κοινωνιολογία, τη ψυχολογία, την εξελικτική βιολογία, την οικονομία, κ.ά. επιστήμες, όπου σε ορισμένες των περιπτώσεων αναλύεται ως θεμιτή συμπεριφορά και σε άλλες ως αθέμιτη, μέχρι και ανήθικη.
Κατ΄ επέκταση καιροσκόπος χαρακτηρίζεται οποιοσδήποτε που εκμεταλλευόμενος μία κατάσταση ενεργεί προς ίδιο όφελος. Σημειώνεται ότι καιροσκόποι λέγονται επίσης, (και που δεν πρέπει να συγχέονται), και εκείνοι των οποίων τα επαγγέλματα επηρεάζονται άμεσα από τα καιρικά φαινόμενα, με συνέπεια να παρακολουθούν τον καιρό, (καιροσκοπία), για να πράξουν ανάλογα, όπως π.χ. γεωργοί, ψαράδες, κτίστες, κ.λπ.

καιροσκοπώ : περιμένω να παρουσιαστεί η κατάλληλη ευκαιρία για να την εκμεταλλευτώ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, χωρίς να περιορίζομαι από ηθικούς ή άλλους φραγμούς. || (ειδικότ., πολ.) ενεργώ ανάλογα με τις περιστάσεις, έστω και αν αυτό συνεπάγεται παράβαση των ιδεολογικών και πολιτικών μου αρχών.

[λόγ. < ελνστ. καιροσκοπῶ]