ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟ 600.000 κοντέινερ εισέρχονται κάθε χρόνο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Κάθε μέρα περνούν από έλεγχο πέντε ή έξι

Λαθραία κΟΛΠα


Ερευνα: ΚΩΣΤΑΣ ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ kkyr@enet.gr



Κάθε χρόνο στα δύο μεγαλύτερα λιμάνια της χώρας που διαθέτουν τις κατάλληλες υποδομές για πραγματοποίηση ελέγχων σε εμπορευματοκιβώτια, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, εισέρχονται περίπου 600.000 κοντέινερ.

Τη μεγαλύτερη κίνηση έχει το Ε' Τελωνείο Πειραιά που εδρεύει στο Κερατσίνι και τη μικρότερη, το Β' Τελωνείο της Θεσσαλονίκης. Στο πρώτο υπηρετούν περίπου 200 άνθρωποι, εκ των οποίων οι ελεγκτές δεν ξεπερνούν τους είκοσι, ενώ διαθέτει και ομάδα δίωξης λαθρεμπορίου. Στο δεύτερο μόλις την περασμένη Τετάρτη ορίστηκε διευθυντής. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνάς μας, και από τα δύο τελωνεία δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν περισσότερα από πέντε ή έξι κοντέινερ την ημέρα.

Σε καθημερινή βάση, αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Οικονομικών εκδίδει ένα δελτίο το οποίο περιγράφεται ως «ανάλυση επικινδυνότητας». Πρόκειται για τη βαθμολόγηση διαφόρων εισαγόμενων προϊόντων με κλίμακα επικινδυνότητας όσον αφορά την προέλευσή τους. Ουσιαστικά, το δελτίο αυτό ορίζει την αναγκαιότητα ελέγχου σε τρία βασικά επίπεδα, από το υψηλότερο στο χαμηλότερο. Στάδιο ένα: Φυσικός έλεγχος του φορτίου του κοντέινερ. Που σημαίνει ότι πρέπει να μεταφερθεί σε έναν ειδικό χώρο του τελωνείου, να ανοιχτεί, να ξεφορτωθεί και να ελεγχθεί. Στάδιο δύο: Προβλέπει τον έλεγχο μόνο των εγγράφων που συνοδεύουν το φορτίο. Στάδιο τρίτο: Το κοντέινερ περνάει ελεύθερα και κατευθύνεται στην αποθήκη της παραλήπτριας εταιρείας. Σύμφωνα με τις στατιστικές αναλύσεις, στόχος των τελωνειακών υπηρεσιών είναι ο φυσικός έλεγχος να γίνεται σε ποσοστό 15%. Σε ποσοστό 75% πρέπει να γίνεται έλεγχος στα έγγραφα του φορτίου και σε ποσοστό 10% το φορτίο να περνάει ελεύθερα. Ολα αυτά εννοείται ότι ισχύουν για τα εμπορευματοκιβώτια που προέρχονται από τρίτες χώρες και όχι από αυτές που ανήκουν στη διευρυμένη, πλέον, Ευρωπαϊκή Ενωση.

Το επίπεδο «επικινδυνότητας» εκδίδεται με βάση στατιστικούς δείκτες και όχι με την ακριβή γνώση του περιεχομένου κάθε φορτίου. Και φυσικά, με βάση τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης περί διευκόλυνσης του διεθνούς εμπορίου. Οι οδηγίες αυτές, εντός του 2010, αναμένεται να ορίζουν καθεστώς περισσότερο ελεύθερης διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα αυξηθεί ο αριθμός των κοντέινερ που θα πηγαίνουν κατ' ευθείαν στις αποθήκες της παραλήπτριας εταιρείας, η οποία θα υποβάλλει με ηλεκτρονικό τρόπο το έγγραφο διασάφησης του φορτίου που θα παραλαμβάνουν. Οι αρχές υπολογίζουν ότι θα είναι περισσότερο αποτελεσματικές εφαρμόζοντας τη μέθοδο των εκ των υστέρων ελέγχων.

Τι από όλα αυτά που εισάγονται είναι λαθραίο; Πόσα απ' όλα αυτά τα κοντέινερ είναι φορτωμένα με το εμπόρευμα που φαίνεται και στα χαρτιά τους αλλά μόνο στο εμπρόσθιο μέρος, ενώ πίσω είναι παραγεμισμένα με λαθραίο εμπόρευμα, τσιγάρα φερ' επείν; Τι από όλα αυτά που περνούν και καταλήγουν στην αγορά έχουν δασμολογηθεί ως μπλουζάκια, με πολύ χαμηλό συντελεστή, ενώ στην πραγματικότητα είναι τηλεοράσεις; Κανείς δεν ξέρει. Και κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες κανείς δεν μπορεί να μάθει.

Σύμφωνα με την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην τεράστια αυτή αγορά, η μεγαλύτερη κίνηση εμπορευματοκιβωτίων, σε ποσοστό 65-70%, ελέγχεται από την εταιρεία MSC (Mediterranean Shipping Company) με έδρα τη Γενεύη και ακολουθούν οι MAERSK (Δανία), η ΖΙΜ (Ισραήλ), η COSCO (Κίνα) και η CMA (Γαλλία). Στελέχη των ελεγκτικών μηχανισμών αναφέρουν ότι οι εταιρείες δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν το περιεχόμενο των φορτίων που μεταφέρουν. Ενδεικτικό είναι ότι ένα από τα πολλά έγγραφα που συνοδεύουν το κοντέινερ και υπογράφεται από τη μεταφορική εταιρεία φέρει τον τίτλο «said to contain» (δηλώθηκε ότι μεταφέρει). Κάθε μία από αυτές τις εταιρείες φροντίζουν να κλείνουν συμβόλαια με τα οποία εξαρτούν την οικονομική ζωή σε ένα λιμάνι από τις ίδιες και τον κύκλο εργασιών τους. Τρανό παράδειγμα, η απόλυτη σχέση του λιμανιού της Νάπολης στην Ιταλία με την κινεζική COSCO, της οποίας ο στόλος μεταφέρει σε ολόκληρο τον πλανήτη την κυριαρχία των φτηνών κινεζικών ρούχων, υποδημάτων και τις καραβιές των παραποιημένων -ντουμπλαρισμένων- προϊόντων γνωστών οίκων μόδας. Το λιμάνι της Νάπολης θεωρείται η βασικότερη πύλη εισόδου λαθρεμπορευμάτων στην Ευρώπη, καθώς ελέγχεται απολύτως από ομάδες της ναπολιτάνικης μαφίας, της γνωστής Καμόρα. Στις 5 Μαρτίου, στη Βουλή, κυρώθηκε η σύμβαση του ΟΛΠ με την COSCO, στην οποία παραχωρείται το φορτοεκφορτωτικό κομμάτι του λιμανιού του Πειραιά. Την κύρωση ψήφισε μόνο η κυβερνητική πλειοψηφία.

Τις ημέρες που είχαν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την εκχώρηση μέρους του λιμανιού του Πειραιά στην COSCO και οι εργαζόμενοι προχώρησαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις, παρατηρήθηκε κατακόρυφη αύξηση της κίνησης σε περιφερειακά λιμάνια. Στον Αστακό, το Λαύριο, τον Βόλο και τον Σκαραμαγκά. Εννοείται πως σε αυτά τα λιμάνια ο έλεγχος είναι όχι απλώς υποτυπώδης αλλά σχεδόν ανύπαρκτος. Για παράδειγμα, οι περίπου 25 υπάλληλοι του τελωνείου Λαυρίου κλήθηκαν μόλις σε μία ημέρα να υποδεχτούν περισσότερα από 100 κοντέινερ. Σύμφωνα με τα οργανογράμματα, οι τελωνειακοί υπάλληλοι θα έπρεπε να είναι 4.000 σε ολόκληρη την Ελλάδα. Απεναντίας είναι μόλις 2.500. *

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ