Η COSCO του λιμανιού της Νάπολης

Ελευθεροτυπία, Σάββατο 14 Μαρτίου 2009
Η COSCO του λιμανιού της Νάπολης

Ο Ρομπέρτο Σαβιάνο, ο Ιταλός συγγραφέας του «Γόμορρα» (εκδ. Πατάκης, μτφρ. Μαρία Οικονομίδου), ένας άνθρωπος που έχει επικηρυχθεί από την Καμόρα, τη ναπολιτάνικη μαφία, αποκαλύπτει τον ρόλο πολλών και μεγάλων οικογενειών της μαφίας στο τεράστιο λαθρεμπόριο όλων των ειδών που ξεκινά από το λιμάνι της Νάπολης και φτάνει σε όλη την Ευρώπη αλλά και την Αμερική.

Ας δούμε τη... λιμανίσια εκδοχή του οργανωμένου εγκλήματος και κάθε ομοιότητα με φόβους που εκφράζονται για το μέλλον του λιμανιού του Πειραιά ίσως και να μην είναι τελείως συμπτωματική.
Το κοντέινερ ταλαντευόταν καθώς ο γερανός το μετέφερε στο πλοίο. Λες κι επέπλεε στον αέρα, το σπρίντερ, ο μηχανισμός που γαντζώνει το κοντέινερ στον γερανό, δεν κατάφερνε να δαμάσει την κίνηση. Οι πρόχειρα κλεισμένες πόρτες άνοιξαν ξαφνικά και δεκάδες σώματα άρχισαν να πέφτουν σαν βροχή. Εμοιαζαν με κούκλες. Στο έδαφος όμως τα κεφάλια συντρίβονταν σαν να ήταν αληθινά κρανία. Και ήταν πράγματι κρανία. Απ' το κοντέινερ έβγαιναν άντρες και γυναίκες. Ακόμη και παιδιά. Νεκροί. Παγωμένοι, στοιβαγμένοι, ο ένας πάνω στον άλλο. Στη σειρά, στριμωγμένοι σαν τις σαρδέλες στο κουτί. Ηταν οι Κινέζοι που δεν πεθαίνουν ποτέ. Οι αθάνατοι που περνούν τα χαρτιά ο ένας στον άλλο. Και να πού είχαν καταλήξει. Τα σώματα που οι πιο τολμηρές φαντασίες έβλεπαν μαγειρεμένα στα εστιατόρια, θαμμένα στους κήπους γύρω απ' τα εργοστάσια. Πεταμένα στο στόμιο του Βεζούβιου. Βρίσκονταν εκεί. Επεφταν κατά δεκάδες από το κοντέινερ. Με το όνομά τους σημειωμένο σ' ένα καρτελάκι περασμένο με σκοινί γύρω από τον λαιμό. Ολοι τους είχαν μαζέψει μερικά χρήματα για να τους θάψουν στα χωριά τους, στην Κίνα. Τους κρατούσαν ένα ποσοστό απ' το μισθό τους και σε αντάλλαγμα θα τους εξασφάλιζαν το ταξίδι της επιστροφής, όταν θα είχαν πεθάνει. (...)
Ολα όσα υπάρχουν περνούν από δω. Εδώ, από το λιμάνι της Νάπολης. Δεν υπάρχει βιομηχανικό προϊόν, ύφασμα, πλαστικό αντικείμενο, παιχνιδάκι, σφυρί, παπούτσι, κατσαβίδι, μπουλόνι, βιντεοπαιχνίδι, σακάκι, παντελόνι, τρυπάνι, ρολόι, που να μην περνά από το λιμάνι. Το λιμάνι της Νάπολης είναι μια πληγή. Μεγάλη. Τελικός προορισμός στο ατέλειωτο ταξίδι των εμπορευμάτων. Τα πλοία φτάνουν, μπαίνουν στον κόλπο και πλησιάζουν στο ντοκ όπως τα κουτάβια στο βυζί. Μόνο που αυτά δεν πρέπει να βυζάξουν, απεναντίας τα αρμέγουν. Το λιμάνι της Νάπολης είναι μια τρύπα στην υδρόγειο απ' όπου βγαίνει ό,τι παράγεται στην Κίνα, στην Απω Ανατολή, όπως αρέσκονται ακόμη οι ρεπόρτερ να την προσδιορίζουν. Απω. Πάρα πολύ μακρινή. Σχεδόν αδιανόητη. Αν κλείσεις τα μάτια, θα δεις μπροστά σου κιμονό, τη γενειάδα του Μάρκο Πόλο και τον Μπρους Λι να λακτίζει τον αέρα. Στην πραγματικότητα, αυτή η Ανατολή είναι συνυφασμένη με το λιμάνι της Νάπολης όπως κανένας άλλος τόπος. Εδώ η Ανατολή δεν έχει τίποτα το μακρινό. Εγγύτατη Ανατολή, πλησιέστατη Ανατολή, έτσι θα έπρεπε να την ονομάζουν. Οσα παράγονται στην Κίνα χύνονται εδώ, όπως ένα δοχείο νερό σε μια τρύπα στην άμμο, που μόνο με το αναποδογύρισμά του διαβρώνεται ακόμη πιο πολύ. Μεγαλώνει, βαθαίνει. Το λιμάνι της Νάπολης διακινεί μόνο το είκοσι τοις εκατό της αξίας των εισαγόμενων υφασμάτων από την Κίνα. Πάνω όμως από το εβδομήντα τοις εκατό της συνολικής ποσότητας του προϊόντος περνά από εδώ. Είναι μια παραδοξότητα που δύσκολα την κατανοείς, όμως τα εμπορεύματα φέρνουν μαζί τους μαγείες ασυνήθιστες, κατορθώνουν να υπάρχουν χωρίς να υπάρχουν, να φτάνουν αν και δεν φτάνουν ποτέ, να κοστίζουν πολύ στον πελάτη αν και είναι κακής ποιότητας, να έχουν μικρή αξία για την εφορία αν και είναι πολύτιμα. Είναι γεγονός πως το ύφασμα χωρίζεται σε αρκετές εμπορευματολογικές κατηγορίες και αρκεί μια μολυβιά στο δελτίο αποστολής για να πέσει ριζικά το κόστος και ο ΦΠΑ. (...)
(...) Στο λιμάνι της Νάπολης δραστηριοποιείται η σημαντικότερη εταιρεία της Κίνας, η COSCO, η οποία κατέχει τον τρίτο μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο κι έχει αναλάβει τη διαχείριση του μεγαλύτερου τερματικού σταθμού κοντέινερ, σε κοινοπραξία με τη MSC, που κατέχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στόλο στον κόσμο και εδρεύει στη Γενεύη. Ελβετοί και Κινέζοι ενώθηκαν σε κοινοπραξία και αποφάσισαν να επενδύσουν στη Νάπολη το μεγαλύτερο μέρος των επιχειρήσεών τους. Εδώ διαθέτουν περισσότερα από εννιακόσια πενήντα μέτρα προκυμαίας, εκατόν τριάντα χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα για τον τερματικό σταθμό κοντέινερ και τριάντα χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα εξωτερικού χώρου, απορροφώντας σχεδόν το σύνολο της διαμετακομιστικής κίνησης στη Νάπολη. Θα έπρεπε να διευρύνουμε υπερβολικά τη φαντασία μας για να προσπαθήσουμε και μόνο να αντιληφθούμε πώς είναι δυνατόν το εύρος της κινεζικής παραγωγής να αποτίθεται στο κατώφλι του ναπολιτάνικου λιμανιού. Η ευαγγελική παραβολή μοιάζει κατάλληλη. Το μάτι της βελόνας θυμίζει το λιμάνι και η κάμηλος που θα περάσει από μέσα, τα πλοία. Πλώρες που συναντιούνται, τεράστια πλοία το ένα πίσω από το άλλο που περιμένουν αρόδο την είσοδό τους στον κόλπο μέσα σ' ένα κομφούζιο από πρύμνες που σκαμπανεβάζουν, μέσα στο νωχελικό κροτάλισμα από σίδερα, λαμαρίνες και μπουλόνια που εισέρχονται αργά στη μικρή ναπολιτάνικη τρύπα. Λες και πρόκειται για ένα θαλάσσιο πρωκτό που ανοίγει με μεγάλο πόνο των σφιγκτήρων.